Akciğer kanseri, dünyada kansere bağlı ölümlerin en sık nedenlerinden olup, çok az olguda erken tanı sağlanabilmektedir. Erken evre tanı konulması hastalığın küratif rezeksiyonu ile sağkalımı artıracağından akciğer kanserinde tarama testleri gerekli ve önemlidir. Tarama testleri erken dönemde kanseri saptayan, riski az, kolay uygulanabilir ve düşük maliyetli bir yöntem olmalıdır. Akciğer kanser taramasında ideal bir test olmamasına rağmen, düşük doz bilgisayarlı tomografi (DDBT) akciğer kanserinde belirleyici bilgiler verip hastanın kliniğine katkı sağladığından dolayı kullanılmaktadır. Bu bölümde akciğer kanserinin erken tanısında katkı sağlayan beliteçler ile değerlendirmeyi sağlayacak olan teknikler son çalışmalar ışığında gözden geçirilecektir.

Lung cancer is the most common cause of death from cancer worlwide. A few of cases could be diagnosed at early stage. Detection of lung cancer at earlier of disease, potentially suspectible of curative resection, can be critical to improve patients survival. Therefore, screening tests for lung cancer are crucial and essential. Screeening tests should have low risk and cost, it should detect the malignancy in early stage. Although there is no ideal lung cancer screening test, low dose computed tomography (LDCT) has recently demonstrated its clinical usefullness in lung cancer as a radiological technique, thereby providing predictive information This review will provide an overview on diagnosis of early stage lung cancer mainly focusing on results from most recently studies, the techniques developed to perform their assesssment and other biomarkers in their applications.

Kişiselleştirilmiş kanser terapisi çağında, hastanın tümörünün moleküler profiline olan talep sürekli olarak artmaktadır. İleri evre Küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) hastalarında, epidermal büyüme faktörü reseptörü (EGFR) mutasyonları ve anaplastik lenfoma kinaz (ALK) ve c-ros oncogene 1 (ROS1 gen yeniden düzenlemeleri için testler, artık rutin olarak uygulanmaktadır. Anti-EGFR, Anti- ALK ve Anti ROS1 tedavisinden yararlanma olasılığı yüksek olan hastaları seçmek için klinik pratiğin temel bir bileşeni haline gelmiştir. Ayrıca, tekrarlayan veya metastatik tümörlerden veya ilk tedaviye yanıt etkili terapilere direnç geliştiren hastalardan doku örnekleri elde etmek, tümör ilerlemesinin moleküler temelini ve ilaç direncini geliştirmemizi anlamak için gereklidir. Bu nedenle, patolojik tanı ve genomik profilleme için yeterli miktar ve kalitede olan tümör dokusunun örneklenmesinin en baştan planlanması ve tanı sırasında ekonomik kullanılması çok önemlidir. Bu derlemede, KHDAK hastalarında rutin moleküler analiz sağlamak için biyopsi örneklerinin elde edilmesinde ve işlenmesinde dikkate alınması gereken faktörler tartışılacaktır.

In the era of personalized cancer therapy, the demand for molecular profiling of the patient’s tumor is steadily increasing. In advanced non-small cell lung cancer (NSCLC) patients, testing for epidermal growth factor receptor (EGFR) mutations and anaplastic lymphoma kinase (ALK) and c-ros oncogene (ROS1) genes rearrangements has become an essential component of clinical practice to select patients who are most likely to benefit from EGFR, ALK and ROS1 tyrosine kinase inhibitors, respectively. Furthermore, obtaining tissue specimens from recurrent or metastatic tumors or from patients who develop resistance to initial effective therapies are essential for our understanding of the molecular basis of tumor progression and development of drug resistance. Therefore, the sampling of tumor tissue that is representative and is adequate in quantity and quality for pathological diagnosis and genomic profiling is crucial. In this review, we will discuss factors that should be considered in obtaining and processing biopsy specimens to enable routine molecular analysis in NSCLC patients.

Son yıllarda hedefe yönelik tedaviler ve immün hedefli tedavi yaklaşımları ile ileri evre akciğer kanserli hasta tedavisinde önemli gelişmeler yaşanmıştır. Tümör heterojenitesi ve klonal değişim nedeniyle hemen hemen tüm tümörler sistemik tedavi sırasında tedaviye direnç geliştirmektedir. Bu sorunun çözümü için ayrıca hastalığın erken tanısı ve izlemine yönelik olarak kanda genetik belirteçlerin değerlendirilmesi temeline dayanan likit biyopsi, gittikçe daha popüler olmaktadır. Dolaşımdaki serbest tümör DNA’sı tümör genomunu temsil edebildiğinden, likit biyopsi tümörün genetik izleminde yardımcı olabilir.

Targeted therapies and immune checkpoint inhibitors have markedly improved the therapeutic management of advanced lung cancer through last years. However, almost all tumorigenic cells acquire resistance to systemic treatment as a result of tumor heterogeneity and clonal evolution. To overcome these issues and their clinical use for early diagnosis and prognosis, blood-based tests or so-called “liquid biopsies” are gaining popularity. Because the cell-free circulating tumor DNA (ctDNA) is represent entire tumor genom, the use of ctDNA as a liquid biopsy tool may help to obtain genetic follow-up data.

Multifokal akciğer karsinomu tanısı; radyolojik metodların kullanımı, akciğer taramaları ve yeni akciğer kanseri tedavilerine bağlı olarak artmaktadır. Multipl akciğer tümörleri için 8. Akciğer Kanseri Evrelemesi’nde 4 patern tariflenmiştir. Multiple akciğer karsinomları; ikinci primer karsinoma, ayrı tümör nodülleri, multifokal buzlu cam nodülleri ve diffüz pnömonik tip olarak sınıflanmaktadır. İntrapulmoner metastazın bağımsız pulmoner tümörlerden ayrımının; evrelemeye ve potansiyonel tedavi stratejilerine etkisi nedeniyle büyük klinik önemi vardır. Kapsamlı histolojik subtiplendirme; bağımsız primer tümörleri intrapulmoner metastazdan ayırt etmek için önerilmektedir. Küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinin morfolojik özelliklerinin çeşitli olması; kapsamlı histolojik tiplendirmede rol oynar. Kapsamlı histolojik tiplendirme moleküler özellikler ile tutarlıdır. İki lezyonun senkron primer kanserler ya da metastaz olup olmadığını aydınlatmak için karar vermede; klinik, görüntüleme ve histolojik özellikleri içeren bütün faktörler temel alınmalıdır.

Diagnosis of multifocal lung carcinoma is increasing dependig on the use of radiological methods, lung cancer screening and new lung cancer treatments. Four patterns were described for multiple lung tumours in 8th Lung Cancer Staging. Multiple lung carcinomas were classified as second primary carcinoma, separate tumour nodules, multifocal ground glass nodules and diffuse pneumonic types. The distinction of intrapulmonary metastases from independent primary tumors is of great clinical importance as it influences staging and potentially therapeutic strategy. In comprehensive histologic subtyping were suggested for distinguishing independent primary tumors from intrapulmonary metastasis. Because variety of morphological features of nonsmall cell lung cancers; it displays a role in comprehensive histologic subtyping. Comprehensive histologic subtyping is consistent with the molecular features. A decision to classify two lesions as synchronous primary cancers or metastasis should be based on all factors including clinical, imaging and histological features.

Küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK) tedavisi, hastalığın doğru evrelenmesine bağlıdır. Mediasten evrelemesinde BT, PET/BT gibi non-invazif yöntemlerden sonra rehberler öncelikle minimal invazif yöntemler olan EBUS ve EUS’u önermektedirler. Son yıllarda bu iki yöntemin peş peşe ya da EUS-B ile aynı seansta uygulanmasının doğru evreleme ve maliyet açısından büyük faydaları olduğu bildirilmektedir. Akciğer dışı kanserlerde uzun zamandır kullanılmaktadır. KHDAK mediasten evrelemesinde ise son yıllarda gittikçe sıklıkla kullanılmaya başlanmıştır.

Treatment of nonsmall cell lenf cancer(NSCLC) depens on accurate staging of the disease. Guidelines suggest use of EBUS and EUS, minimally invasive prosedures after noninvasive testi such as CT and PET/CT. Recent studies demonstrate great advantages in accurate staging and cost-effectiveness of consecutive use of EBUS and EUS. Elastography, an imaging modality widely used in extra-thorasic malignancies, is becoming a part of mediastinal staging in NSCLC.

“International Association for the Study of Lung Cancer (IASLC)” tarafından önerilen akciğer kanseri 8. evreleme sistemi 2017 yılı Ocak ayından itibaren uygulamaya başlanmıştır. 8. evrelemede değişiklikler ön planda T ve M tanımlamalarında gerçekleşmiştir. TNM grupları da yeni tanımlamalara göre tekrar dizayn edilmiştir. N tanımlamalarında değişiklik yapılmamıştır. Fakat N1 ve N2’nin tek veya multipl olmasının ayrıca N1 ve N2 birlikteliğinin prognozu etkilediği bildirilmiştir. Önceki evrelemelerden farklı olarak 8. evrelemede subsolid nodüllerin radyolojik ve patolojik evrelendirilmesine yönelik geniş önerilerde bulunulmuştur.

The eighth staging system of lung cancer, proposed by IASLC (International Association for the Study of Lung Cancer) has been enacted since January 2017. The changes in the eighth staging were in the foreground in the definition of T and M. TNM groups have been redesigned according to the new definitions. No changes have been made to N definitions. However, N1 and N2 single or multiple, and N1 and N2 coexistence factors have been reported to affect prognosis. In contrast to previous editions, the 8th edition is the first to provide detailed recommendations on the radiologic staging of subsolid nodules, as well as the pathologic staging of what are broadly considered their histologic correlates.

Minimal invaziv cerrahi; daha küçük cilt insizyonlarından ekartörsüz kamera yardımı ile monitöre bakılarak uygulanan girişimlere verilen genel isimdir. Minimal invaziv cerrahi robot-assisted thoracic surgery (RATS) ve video- assisted thoracic surgery (VATS) olarak uygulanabilmektedir. İlk torakoskopik girişim 1866 yılında yapılmış olup 1992 yılında ilk torakoskopik akciğer rezeksiyonu uygulanmıştır. İlk robotik akciğer rezeksiyonu ise 2002 yılında uygulanmıştır. Cerrahi teknikteki ve teknolojideki gelişmelerle birlikte minimal invaziv cerrahi uygulanabilirliği hızla yaygınlaşmıştır. Minimal invaziv cerrahinin avantajları daha az ağrı, daha erken mobilizasyon, daha iyi kozmetik sonuç ve daha az hastanede kalış süresi olmasıdır. Bu avantajlar bir araya geldiğinde hastalar günlük yaşantılarına daha erken dönebilmektedir. Robotik cerrahinin torakoskopik cerrahiye üstünlüğü üç boyutlu görüntünün olması ve robot kollarının hareket kabiliyetinin daha iyi olmasıdır. Sonuç olarak minimal invaziv cerrahi düşük morbidite ve mortalite ile güvenli olarak uygulanabildiğini ispatlamış yöntemlerdir. VATS; RATS’a göre daha ucuz ve ulaşılabilir bir yöntem olduğu için daha fazla yapılmaktadır. VATS ve RATS açık cerrahi kadar etkin yöntemlerdir. Akciğer kanseri cerrahisinde VATS ve RATS ile yapılan cerrahilerde onkolojik prensiplerden ödün verilmemelidir.

Minimally invasive surgery is the well known name of the video asisted operations performing through smaller incisions without using retractor. Minimally invasive surgery consists of robot-assisted thoracic surgery (RATS) and video-assisted thoracic surgery (VATS). Thoracoscopic surgery begun in 1866 and first toracoscopic lung resection performed in 1992. First robotic lung resection performed in 2002. Minimally invasive surgery percentage increases by surgical and technological development. The advantages of minimally invasive surgery are less pain, early mobilization, minimally scar and shorter hospitalisation. The superiority of robotic surgery compared to VATS is three dimensional view and improvised movement angles by robotic arms. In conclusion minimally invasive surgery is a safe surgical procedure with low mobidity and mortalitiy. VATS is easy to reach and cost effective surgical procedure compared to RATS. Both methods are as effective procedures as an open surgery in lung cancer.

Akciğer kanseri günümüzde sıklığı giderek artmaktadır. Küçük hücreli dışı akciğer kanserinde Evre III N2 hastalık, yeni tanı konulmuş olguların %10-15 kadarını oluşturur. Evre IIIA olguların ise ⅓’ü N2 hastalık olarak görülür. N2 hastalık saptanan olgularda iyi prognostik faktörler; komplet rezeksiyon, tek N2 varlığı, preoperatif N2 olmaması, metastazın intranodal olması, T1 veya T2 olması, subkarinal istasyon haricindeki istasyon pozitifliği olarak belirlenmiştir. Bu olgularda cerrahi tedavi sonrası beş yıllık sağ kalım çeşitli faktörlere bağlı olarak %19.2 ile %30 arasında değişmektedir. Bu bölümde KHDAK’lerinde N2 hastalığa yaklaşımda adjuvan, neoadjuvan tedaviler, cerrahi yaklaşımlar ve yeni immunomodulatuar tedaviler değerlendirecektir.

The frequency of lung cancer is increasing today. Stage III N2 disease in non-small cell lung cancer constitutes 10% to 15% of newly diagnosed cases. The N2 disease is seen in ⅓ stage IIIA of cases. Good prognostic factors in patients with N2 disease; complete resection, the presence of single N2, the absence of preoperative N2, intranodal metastasis, T1 or T2, and station positivity other than subcarinal station were determined. In these cases, 5-year survival after surgical treatment varies between 19.2% and 30% depending on various factors. In this section, adjuvant, neoadjuvant therapies, surgical approaches and new immunomodulatory therapies will be considered in the management of N2 disease in NSCLC.

Akciğer kanseri en sık görülen ve en sık ölüme neden olan kanserlerin başında gelmektedir. Her yıl tanı konulan hastaların %30-35’i lokal ileri evrede olmaktadır. Lokal ileri evre akciğer kanseri tedavisi oldukça tartışmalı olsa da klasik rehber bilgisi eş zamanlı kemoradyoterapidir. Bu tedavilerin sonuçlarının iyileştirilmesi için son zamanlarda yapılmış çalışmaların bir kısmı olumlu bir kısmı olumsuz sonuçlanmıştır. Bu iyileştirme çabaları içinde konkomitan kemoradyoterapiye indüksiyon veya konsolidasyon kemoterapisinin eklenmesi, tedaviye hedefe yönelik tedavilerin entegre edilmesi, tedaviye immünoterapinin entegre edilmesi, radyoterapi uygulama şemalarında değişiklikler, radyoterapi tedavi teknolojisindeki değişiklikler sayılabilir.

Lung cancer is one of the most common cancers diagnosed and the leading cause of cancer deaths. Approximately 30-35% of the patients are diagnosed at locally advanced stage annualy. Although very complex, the standard treatment of locally advanced lung cancer is concurrent chemoradiation according to most of the guidelines. Recently multiple trials have been conducted to improve the outcomes of this stage of the disease, which some of them were very successfull. Among these improvements the addition of either induction or consolidation chemotherapy, the integration of targeted therapies or immunotherapy to standard treatments, the alteration of radiotherapy schedules and technology can be counted.

Bu bölümde primer akciğer kanseri ve metastatic hastalıkta perkütan ablasyon yöntemleri ele alınmıştır. Termal ve non-termal ablasyon yöntemleri arasında yer alan, radyofrekans ablasyon (RFA), mikrodalga ablasyon (MDA), kriyoablasyon (KA) ve geri dönüşümsüz elektroporasyon (GDE) yöntemlerinin temel teknik özellikleri ve farklılıkları gözden geçirilmiş, endikasyonlar, ablasyon işleminin teknik yönleri, işlem sonrası takip ve görüntüleme bulguları vurgulanmıştır.

In this chapter, percutaneous treatment methods in primary lung cancer and metastatic disease were reviewed. Basic technical features and differences of thermal and non-termal ablation methods including RF ablation (RFA), microwave ablation (MWA), cryoablation (CA) and irreversible electroporation (IE) were evaluated with special emphasis on the indications, technical aspects of the ablation procedure and postprocedural follow-up and imaging findings.

Akciğer kanseri dünya genelinde kansere bağlı ölümlerin en yaygın nedenidir. Agresif ve tedavi direnci yaygın olduğundan yönetimi oldukça zor bir kansrrdir. Küçük hücreli dışı akciğer kanserinde karsinogenezde rol oynayan moleküler yolakların daha iyi anlaşılması iki binli yılların başından itibaren malign hücrelerde spesifik moleküler yolakları hedefleyen ajanların gelişmesine yol açmıştır. Bu derlemede küçük hücreli dışı akciğer kanserinde moleküler değişikliklere göre hedefli tedavilerin kullanımını yeni hedefli tedavi stratejilerini özetlemeyi amaçladık.

Lung cancer is the most common cause of cancer related deaths worldwide. Since it is both aggressive and resistant to treatment, its management is very difficult. The molecular pathways that play role in carcinogenesis in non-small cell lung cancer have been better understood since the early new millenium. This has led to the development of agents targeting specific molecular pathways in malignant cells. In this review, we aimed to summarize the use of treatments targeting molecular changes in non-small cell lung cancer and new strategies based on these treatements.

Akciğer kanseri sıklıkla ileri evrede tanı konulan bir hastalıktır. Son yıllarda immün kontrol noktası inhibitörlerinden, anti sitotoksik T lenfosit antijeni 4 (CTLA4) (ipilimumab ve tremelimumab) ile anti programlı ölüm 1 (PD-1)/ ligand 1 (PD-L1) monoklonal antikorları (nivolumab, pembrolizumab, atezolizumab, avelumab, durvalumab) ile özellikle küçük hücreli dışı akciğer kanserinin tedavi paradigması değişmiştir. Küçük hücreli akciğer kanserinde de sınırlı da olsa etkinlik göstermişlerdir. Monoterapi veya kombinasyon tedavileriyle lokal ileri ve metastatik kanserli hastalarda uzun süreli sağkalım avantajı elde edilebilmiştir. İmmün kontrol noktası inhibitörlerinin etkili olduğu hasta gruplarının tespit edilebilmesi için kullanılan prediktif belirteçlerin başında PD-L1 ekspresyonu ve tümör mutasyon yükü gelmektedir. Ancak bu testlerin kullanımını çalışmalardaki farklı teknik yöntemler, cut-off değerlerinin değişkenliği gibi nedenler sınırlamaktadır. Kombinasyonlarla immün kontrol noktası inhibitörlerinin etkili olduğu hasta sayısının artabileceği düşünülmektedir. Kemoterapiye kıyasla toksisite profili daha tolere edilebilir olmasına rağmen yan etkileri ciddi morbidite ve mortaliteye yol açabilir. Bu nedenle immün kontrol noktası inhibitörü ile tedavi edilen hastalarda yan etkileri bilmek ve yönetebilmek hayati önem taşımaktadır.

Lung cancer is a disease that is usually diagnosed in advanced stage. Recently immune checkpoint inhibitors, mainly anti cytotoxic T lymphocyte antigen 4 (CTLA4) (ipilimumab and tremelimumab) and anti programmed death 1 (PD-1) / programmed death ligand 1 (PD-L1) monoclonal antibodies (nivolumab, pembrolizumab, atezolizumab, avelumab, durvalumab) have changed the treatment paradigm of non-small cell lung cancer. They have also provided limited efficacy for small cell lung cancer patients. Long term survival advantage has been achieved with either as monotherapy or combination regimens among locally advanced and metastatic cancer patients. PD-L1 expression and tumor mutation burden have been the leading predictive markers used for identifying the patient group where immune check points could be effective. However different technical methods used in trials and variability in cut-off values have limited their utility. Combination regimens are suppposed to increase the number of patients that may derive benefit from these drugs. Although they have a more tolerable toxicity profile compared with chemotherapy, their side effects may cause severe morbidity and mortality. Thus, knowledge of the adverse effects and their management is crucial in treating patients with lung cancer using immune checkpoint inhibitors.

Lokalize küçük hücreli dışı akciğer kanseri (KHDAK)’de temel tedavi komplet cerrahi rezeksiyondur. Nüksü önlemek için post-operatif (adjuvan) tedaviler uygulanmaktadır. Adjuvan kemoterapi Evre IA’da önerilmemekte, Evre IB’de risk durumu gözetilerek değerlendirilmesi tavsiye edilmektedir. Evre II ve Evre III’de ise önerilmektedir. Tedavi belli bir toksisite ile ilişkilidir. Tercih edilen tedavi sisplatin temelli kombinasyonlardır. Son dönemde hedefe yönelik ajanlar ile ilgili çalışmalar yürütülmektedir.

The basic treatment of localised non-small cell lung cancer (NSCLC) is complete surgical resection. Post-operative (adjuvant) therapies are used to avoid recurrences. Adjuvant chemotherapy is not recommended in Stage IA, while it is advised to be evaluated in Stage IB according to the risk presence. It is recommended in Stage II and Stage III. The treatment is related with a condition of toxicity. Preferred choices are combinations of Cisplatin- based therapy. Recently, studies have also been done with agents of targeted therapy.

Cerrahiye engel durumu olmayan erken evre küçük hücreli dışı akciğer kanseri olgularında standart tedavi lobektomi ve lenf nodu örneklemesi veya diseksiyonudur. Ancak medikal komorbiditeleri veya akciğer fonksiyonlarının kötü olması nedeniyle cerrahi uygulanamayacak olgularda veya cerrahiyi reddeden olgularda stereotaktik beden radyoterapisi (SBRT) düşük toksisitesi, invaziv bir tedavi olmaması ve yüksek lokal kontrol oranlarıyla standart tedavi olarak önerilmektedir. Başlangıçta sadece medikal inoperabl olgularda kullanılan SBRT’nin operabl olgulardaki yeri de aktif olarak araştırılan tartışmalı bir konudur. Bu konuda başlatılan randomize çalışmalar hasta alımının yetersiz olması nedeniyle kapatılmak durumunda kalmıştır. Ancak operabl olgularda SBRT uygulayan retrospektif seriler, faz 2 prospektif seriler, nüfus tabanlı çalışmalar, eğilim skoru eşleştirme analizleri ve meta-analizlerden elde edilen lokal kontrol, genel ve hastalığa özgül sağkalım oranları cerrahiyle elde edilen sonuçlara benzer bulunduğu gibi bunun aksini söyleyen çalışmalar da vardır. Operabl hastalarda SBRT’nin cerrahiye eşdeğer uzun dönem sonuçları gösterilememiştir. Bu nedenle cerrahinin uzun dönem etkisi göz ardı edilmemeli, SBRT çalışmalarının uzun dönem sonuçları beklenmelidir. Bu konuda yürümekte olan randomize çalışmalar gelecekte SBRT’nin operabl olgulardaki yerini daha iyi belirleyecektir. SBRT sadece cerrahinin yerine uygulanması gereken bir tedavi yöntemi gibi düşünülmemeli, her hasta bireysel olarak multidisipliner tümör konseylerinde değerlendirilip o hasta için riski en az, faydası en fazla olacak tedavi uygulanmalıdır.

Lobectomy with mediastinal lymph node dissection or sampling is the standard treatment for early stage nonsmall cell lung cancer patients without comorbidities precluding surgery. Stereotactic body radiation therapy (SBRT)-a noninvasive approach with low toxicity and high local control rates- is the recommended standard treatment for patients with medical comorbidities or poor lung function or for patients who refuse surgery. At the beginning SBRT has been used only for medically inoperable patients, but its role in operable patients is a controversial issue being actively investigated. Randomized phase III trials in operable patients were closed prematurely due to inadequate patient accrual. Although there are some retrospective studies, phase 2 prospective series, population-based studies, propensity score matching analyses and meta-analyses which showed similar local control, overall or disease-specific survival rates compared to surgery there are studies with contrary results. Long-term results of SBRT equivalent to surgery has not been achieved in operable patients. So the long-term efficacy of surgery must not be ignored and the long-term results of SBRT studies have to be waited. The ongoing randomized trials in operable patients will clarify the role of SBRT in the future. SBRT must not be considered as a treatment alternative to surgery, and every patient must be evaluated individually in multidisciplinary tumor boards and the appropriate treatment with maximum benefit and minimum risks has to be administered for each patient.

Cerrahi rezeksiyon, solunum fonksiyonları yeterli, erken evre ve rezeke edilebilir küçük hücreli dışı akciğer kanserlerinde (KHDAK) standart tedavidir. Cerrahi tedavinin temel amacı, International Association for the Study of Lung Cancer (IASLC) tarafından tam bir rezeksiyonun elde edilmesi olarak tanımlanmıştır. Tümörün operasyon öncesi ve operasyon sırasında evrelenmesi, tümör (T) ve nodal (N) duruma göre rezeksiyona karar verilmesi önem arzeder. Lenf nodu tutulumu, sadece prognoz değil, aynı zamanda adjuvan tedavi endikasyonunu belirlemesi açısından da değer taşımaktadır. 2011 yılında adenokarsinoma in situ (ACI) ve minimal invaziv adenokarsinom (MİA) kavramlarını tanımlayan yeni bir multidisipliner adenokarsinom sınıflaması yayınlanmıştır. Bu sınıflama, son dönemlerde büyük tarama programları ile rastlanma sıklığı artan erken evre akciğer kanserlerine yaklaşımın yeniden gözden geçirilmesine neden olmuştur. Cerrahi bakış açısı, özellikle sublober rezeksiyonların ön planda tutulduğu daha sınırlı rezeksiyonlara doğru yön değiştirmiştir. Günümüzde, randomize olmayan çok sayıda çalışma, video yardımlı torakoskopik cerrahi (VATS) ile sublobar rezeksiyonun erken evre lezyonlarda kabul edilebilir bir cerrahi girişim yöntemi olduğunu bildirmektedir. Ancak takdir edilmelidir ki, bir cerrahi yöntemin kısa ve uzun süreli etkilerini belirlemek için, yaşam kalitesi parametreleri ve cerrahi kalite göstergelerinin ortaya konması önemlidir. Bu konuda bir standardizasyona ulaşılabilmesi için uluslararası veri tabanları temel dayanak noktasını oluşturmalıdır. Bu amaçla, önceden belirlenmiş risk faktörlerine göre, daha hassas mortalite ve morbidite hesaplamasına olanak tanıyan kapsamlı cerrahi verilere dayanan çalışmalar yol gösterici olacaktır. Kanıt temelli kılavuzlar, uygun evreleme ve tedavi algoritmalarını sağlamak için daha da geliştirilmelidir. Ancak bu sınıflandırmanın cerrahiye etkilerinin önemli olduğu da aşikardır.

Surgical resection remains the standard of care for functionally operable early-stage and resectable non-smallcell lung cancer (NSCLC). The principal aim of surgical treatment for NSCLC is to obtain a complete resection which has been precisely defined by a working group of the International Association for the Study of Lung Cancer (IASLC). Preoperative and intraoperative staging of lung cancer is of most importance to decide on the extent of resection according to the tumour (T) and nodal (N) status. Lymph-node involvement not only determines prognosis but also the administration of adjuvant therapy. In 2011, a new multidisciplinary adenocarcinoma classification was published introducing the concepts of adenocarcinoma in situ (ACI) and minimally invasive adenocarcinoma (MIA). This classification has led to a re-examination of the approach to early stage lung cancer, which has recently increased in incidence with large screening programs. Surgical perspective shifts to more limited resections such as sublobar resections. Numerous retrospective non-randomised studies suggest that sublobar resection may be an acceptable surgical treatment for early lung cancers, also when performed by VATS. However, it should be appreciated that in order to determine the short and long-term effects of a surgical procedure, it is important to demonstrate quality of life parameters and surgical quality indicators. International databases currently collect extensive surgical data, allowing more precise calculation of mortality and morbidity according to predefined risk factors. Centralisation of care has been shown to improve results. Evidence-based guidelines should be further developed to provide optimal staging and therapeutic algorithms. However, it is also clear that the surgical effects of this classification are important.