Pulmoner rehabilitasyon kapsamlı (PR), multidisipliner tedavileri içeren yaklaşımlar bütünüdür. Amerikan Toraks Derneği (ATS) ve Avrupa Solunum Derneği (ERS)’nin son güncel tanımında hasta değerlendirmesini takiben kişiye özel yapılandırılan egzersiz eğitimi, eğitim, ve kalıcı davranış değişikliği geliştirme yaklaşımlarını önceleyen, ancak bunlarla sınırlı kalmayan, kronik solunum hastalığı olanlarda fiziksel ve psikolojik durumun iyileştirilmesine odaklı, kapsamlı bir tedavi yaklaşımı olarak tanımlanmaktadır. PR kronik solunum sorunlu hastalarda semptomları,yaşam kalitesini, solunum fonksiyonlarını iyileştirir, ve sağlık bakım harcamalarında azalma sağlar. Etkinlik kanıt düzeyleri ağırlıklı olarak kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olanlardan elde edilen sonuçlara dayanmakla birlikte KOAH dışı semptomatik diğer kronik solunum hastalıklarında da etkin bir tedavi yaklaşımı olduğu gözlenmiştir. Bu bölümde PR programı yapılandırma, aday olgunun değerlendirilmesi ve seçimi gibi başlıklar ele alınacak ve PR’nin en önemli bileşeni olarak egzersiz reçeteleme ile ilgili güncel yaklaşım önerilerine değinilecektir. Pulmoner rehabilitasyonun önemli hedeflerinden biri olarak yaşam biçimi modifikasyonu, aktif yaşam biçimi motivasyonu ile ilgili yaklaşımlar ve bu alanda kullanımı önerilen tele-sağlık ve tele pulmoner rehabilitasyonun önemi tartışılacaktır.

Pulmonary rehabilitation is a broad therapeutic concept. It is defined by the American Thoracic Society and the European Respiratory Society as a “comprehensive intervention based on a thorough patient assessment followed by patient-tailored therapies that include, but are not limited to, exercise training, education, and behavior change, designed to improve the physical and psychological condition of people with chronic respiratory disease and to promote the long-term adherence to health-enhancing behaviors” Pulmonary rehabilitation improves symptoms, quality of life, pulmonary function, and health care utilization in patients with chronic respiratory disease. Most of the evidence supporting the benefit of pulmonary rehabilitation has been derived from studies of patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). However, results obtained in patients with respiratory diseases different from COPD have provided evidence that the benefits from pulmonary rehabilitation are also observed in symptomatic patients with other respiratory diseases. Exercise is the central component of pulmonary rehabilitation. Assessment of the patient and prescription of an exercise programme will be outlined as will assessing a patient’s improvement. One key goal of pulmonary rehabilitation is ongoing lifestyle modification to encourage patients to undertake a more active lifestyle in the future. Ways of activating patients to do this will be discussed and the evidence for the use of telehealth in this area will be reviewed

Bilindiği gibi soluk alma eylemi bilinçsiz olarak gerçekleşir ve solunum işlevinin bütünlüğünü oluşturan parametrelerdeki herhangi bir patoloji bu eylemi bilinçli hale getirir. Bu eylemin bilinçli hale gelmesi dispne olarak adlandırılır. Pulmoner rehabilitasyon (PR), bu semptomun önde geldiği pek çok akciğer hastalığında günümüzde yaygın olarak kullanılmaktadır ve farmakolojik olmayan yaklaşımları içeren bir tedavi yöntemidir. PR’ un temel endikasyonlarında, neredeyse her zaman ilk sırada dispne yer alır ve programların öncelikli hedefi dispne hissini azaltmaktır. Bu nedenle semptomun doğru tanımlanması gerekmektedir. Günümüzde bu değerlendirme özel bazı ölçekler yardımıyla objektif olarak yapılır. Dispne değerlendirme ölçekleri, yaşam kalitesi anketleri ve bazı birleşik parametrelerden oluşan indeksler bize nefes darlığı algısının değerlendirilmesi olanağı sağlamaktadırlar

As known, breathing happens unconsciously and any pathology in the parameters constituting the integrity of the respiratory function makes this action conscious. This action becoming conscious is called dyspnea. Today, pulmonary rehabilitation (PR) is widely used in many lung diseases where this symptom is prominent and it is a treatment which includes non-pharmacological approaches. Among the basic indicators of PR, dyspnea almost always takes the first place, and the primary goal of the regimens is to reduce the feeling of breathlessness. Therefore, the symptom must be defined correctly. Today, this assessment is done objectively with the help of some special scales. Dyspnea evaluation scales, quality of life questionnaires and indicators consisting of certain combination of parameters allow us to evaluate the shortness of breath sensation

Kronik solunum hastalığı bulunan bireylerde, egzersiz sırasında artan kardiyorespiratuar ve kas sistemleri üzerinde artan talep karşılanamadığı için sıklıkla, egzersiz intoleransı ve efor dispnesi gelişmektedir. Egzersiz testleri hem tanıda hem de gerçekleştirilen tedaviye cevabın değerlendirilmesinde kullanılan çok amaçlı testlerdir. Egzersiz kapasitesi basit alan testleri ile değerlendirilebileceği gibi, daha komplike kardiyopulmoner egzersiz testleri ile de değerlendirilebilir. Tüm egzersiz testleri, standart öneriler doğrultusunda gerçekleştirildiğinde güvenlidir

Patients with chronic lung disease frequently experience exercise intolerance and exertional dyspnea as a result of an imbalance between the load on cardiorespiratory and muscle system and their capacity to accomplish the task. Exercise tests have become a versatile tool for diagnosis and evaluation of response to interventions such as exercise training. Exercise capacity can be assessed by relatively simple field tests and sophisticated cardiopulmonary exercise tests. All exercise tests are safe when performed according to recommended precautions

Kronik akciğer hastalıklarında fiziksel aktivitede kısıtlılık respiratuar, hemodinamik ve periferik kas anormallikleri gibi birçok faktöre bağlıdır. Genellikle dispne ve alt ekstremite kaslarında meydana gelen anormallikler hastaların fiziksel performansını ve günlük yaşam aktivitelerini etkiler, egzersiz toleransını azaltır ve sağlıkla ilgili yaşam kalitesini bozar. Kronik akciğer hastalıklarında; Pulmoner Rehabilitasyon programlarında egzersiz eğitiminin kişiye özel olarak planlanması ve uygulanması için periferik kas kuvvetinin değerlendirilmesi önemlidir. Çeşitli yöntemlerle periferik kas kuvveti değerlendirilebilir. PR merkezlerindeki interdisipliner ekip yapısına ve kliniğin çalışma şartlarına en uygun değerledirme parametresi seçilmelidir

Limited physical activity in patients with chronic respiratory disease are linked to several factors such as respiratory, hemodynamic, peripheral muscle abnormalities. Dyspnea and abnormalities of lower extremity muscle can influence physical performans, activity of daily living, decrease exercise tolarence and detoriate health related quality of life. In pulmonary rehabilitation programs, assessment of the peripheral muscle strength is important to plan and perform the exercise training individually in chronic lung diseases. Peripheral muscle strength can be evaluated by several methods. The most appropriate method should be chosen according to structure of interdisiplinary staff in PR center and condition of clinics

Günlük yaşam aktiviteleri (GYA), hastaların evlerinde/dışarıda rutin olarak yerine getirdikleri aktivite ve görevleri içermektedir. KOAH’lı hastalarda nefes darlığı ve kol-bacak yorgunluğu günlük yaşam aktiviteleri (GYA) ve ambulasyon sırasında performansı etkileyen en yaygın semptomlardır(1,2). KOAH’lı hastaların yapmakta zorlandıkları ilk üç aktivite merdiven çıkmak, yürümek ve günlük işler olarak tanımlanmıştır.Günlük yaşam aktivitesi; temel GYA, yardımcı GYA ve ileri GYA olmak üzere üç bölümde incelenmektedir. Basit GYA (BADL); banyo yapmak, giyinmek gibi kişisel bakım davranışlarını içerir. Enstrümental GYA (IADL); yemek pişirmek, ev işleri ve alışveriş gibi aktiviteleri içerir. İleri GYA (AADL) kültürel ve motivasyonel faktörlerden etkilenen gönüllü davranışlar gibi kişisel bağımsızlığın ötesinde tatmin edici aktiviteleri içerir(1,2). Mesleki terapistler KOAH hastalarının GYA değerlendirmek için hastaların günlük aktiviteleri esnasındaki kalp hızı ve oksijen saturasyonu gibi fizyolojik parametreleri monitorize ederek fonksiyonel performanslarını ölçme yöntemini kullanırlar. Bu sayede hastaların kardiyopulmoner fonksiyonları hakkında fikir sahibi olurlar. Bu değerlendirme için birkaç GYA (örneğin; banyo yapmak yada yemek pişirmek) kullanmak en yaygın yöntemdir. Bu görevler hastaların günlük yaşamlarında yapmaları gereken en önemli işler ya da en çok yapmayı istedikleri aktivitelerdir. Banyo yapmak, yemek pişirmek gibi aktiviteler sırasında hastayı değerlendirmek hastane ortamında pek mümkün olmadığı için klinik pratikte ölçülebilir fonksiyonel değerlendirme yöntemleri geliştirilmiştir(4). Hastaların günlük yaşam aktivitelerini değerlendirmek, rehabilitasyon programını planlamak için performans ve ankete dayalı testler kullanılabilmektedir

Activities of daily living (ADL) include activities and tasks that people routinely perform in their daily life inside/outside their homes.Shortness of breath and arm-leg fatigue in COPD patients are the most common symptoms that affect performance during daily living activities (ADL) and ambulation(1,2). The first three activities that COPD patients have difficulty in making are defined as walking, walking and daily work. Activities of daily living is divided into 3 domains namely basic activities of daily living (BADLs) including self-care behaviors, such as dressing and bathing, instrumental activities of daily living (IADLs), such as cooking, house chores, and shopping and AADLs, including voluntary behaviors influenced by cultural and motivational factors, which indicate satisfying activities beyond personal independence(1,2). Occupational therapists use the method of measuring functional performance by monitoring physiological parameters such as heart rate and oxygen saturation during the daily activities of patients with COPD. In this way, therapists have an idea about the patients’ cardiopulmonary function. For this evaluation, it is most common to use a few GYAs (eg, bathing or cooking). These tasks are the most important things patients should do in their daily lives or the activities they want to do the most.Measured functional assessment methods have been developed in clinical practice because it is not possible to evaluate the patient during activities such as bathing, cooking, etc.(4). Performance and questionnaire based tests can be used to evaluate the daily activities of patients

Kronik akciğer hastalarında majör semptom olan dispne, yaşam kalitesini bozan en önemli nedendir. Gittikçe artan nefes darlığı nedeniyle, günlük yaşam aktiviteleri çok azalır, fiziksel dekondüsyon ve egzersiz intoleransı gelişir. Sosyal izolasyon, günlük yaşam aktivitelerinde başkalarına bağımlı olma hastaların yaşam kalitesini büyük ölçüde bozar. Kronik akciğer hastalıklarında tedavinin amacı; semptomları önlemek ve tedavi etmenin yanısıra, hastaların fonksiyonel durumlarını ve yaşam kalitelerini iyileştirmektir. Pulmoner rehabilitasyon ile hastaların nefes darlığı azalır, egzersiz kapasiteleri artar. Günlük yaşam aktivitelerinde ve fiziksel aktivitelerde artış sağlanır. Fonksiyonel bağımlılıkları ortadan kalkar ve yaşam kaliteleri artar. Yaşam kalitesini değerlendirmek, kronik hastalıkların etkilerini değerlendirmek açısından çok önemlidir. Aynı şekilde PR sonrasında hastaların kazanımlarını ve programın etkinliğini değerlendirmek gerekmektedir

Dyspnea as a major symptom in chronic lung diseases impares quality of life. As the dyspnea worsens daily activity decreases resulting to physical decondition as well as exercise intolerance. Social isolation which causes dependence on others in daily life activities disrupt quality of life. The aim of treatment in chronic lung diseases is prevention and treatment of symptoms, as well as improving the functional status and quality of life of patients. Pulmonary rehabilitation decreases shortness of breath and increases exercise capacity. Increases in daily living activities and physical activities are provided. Functional dependencies are eliminated and their quality of life increases. Evaluating quality of life is very important for evaluating the effects of chronic diseases. Likewise, it is necessary to evaluate the patients’ achievements and the effectiveness of the program after pulmonary rehabilitation

İleri derecede kronik akciğer hastalığı olan hastalarda genellikle progresif kilo kaybı şeklinde kendini gösteren, vücut kompozisyon değişiklikleri görülmektedir. Bu nedenle pulmoner rehabilitasyon öncesi hastanın, egzersiz kapasitesi ve kas kuvvetinin yanı sıra vücut kompozisyonun değerlendirilmesi önemlidir. Pulmoner rehabilitasyon kapsamında vücut kompozisyonunun değerlendirilmesinde, hastanın vücut bileşim verileri ile birlikte klinik verileri ve biyokimyasal analizleri kullanılmaktadır. Vücut kompozisyonu ölçümü için çok sayıda yöntem ve teknik bulunmaktadır. Sıklıkla antropometrik ölçümler ve Bioelektirik İmpedans Analiz yöntemi (BİA) kullanılsa da, Dual-enerji X-ışını Absorpsiyometri (DEXA) yöntemi vücut kompozisyonu değerlendirilmesinde altın standart olarak kabul edilmektedir. KOAH hastalarında ve özellikle GOLD’a göre D grubunda yer alan hastaların çoğunda, solunum kaslarının kontraktilitesini bozan ve solunum mekanizmasını etkileyen yetersiz beslenme vardır ve bu nedenle pulmoner rehabilitasyon programlarında beslenme desteğine odaklanılması önerilmektedir. KOAH’lı hastalarda yetersiz beslenme insidansı, hastalık şiddetine ve beslenme durumunu tanımlamak için kullanılan yöntemlere bağlıdır. Kaşeksi, ideal vücut ağırlığının %90’ından daha azı olarak tanımlandığında, KOAH’lı hastaların yüzde %20 ila %50’si bu grupta yer alır. ATS ve ERS ortak önerisine göre, VKİ’nin 21 kg/m²’den daha düşük olması, son altı ay içinde %10’dan fazla veya son bir ayda %5’ten fazla YKİ kaybı olması durumunda, hastaya kalori takviyesi başlanması önerilmektedir Malnütrisyon riski altında olduğu belirlenen tüm bireylerde, beslenme değerlendirmesi yapılmalı ve beslenme tedavisi de dahil olmak üzere daha başka eylemler için teşhis kararı alınmalıdır

In patients with severe chronic lung disease, changes in body composition are generally seen as progressive weight loss. Therefore, it is important to assess the body composition, as well as the exercise capacity and muscle strength of the patient prior to pulmonary rehabilitation. In the evaluation of body composition within the content of pulmonary rehabilitation, the patient’s body composition data and clinical data and biochemical analyzes are used. There are many methods and techniques for body composition measurement. Although anthropometric measurements and Bioelectrical Impedance Analysis (BIA) are often used, Dual-energy X-ray Absorptiometry (DEXA) is considered the gold standard for body composition evaluation. In patients with COPD, especially in group D according to GOLD, most patients have impaired the contractility of respiratory muscles and affect the respiratory mechanism and therefore it is recommended to focus on nutritional support in pulmonary rehabilitation programs. The incidence of malnutrition in patients with COPD depends on the severity of the disease and the methods used to define the nutritional status. When cachexia is defined as less than 90% of ideal body weight, 20% to 50% of COPD patients are in this group. According to the consensus of the ATS and ERS, if the BMI less than 21 kg/m² or in the last 6 months there is a loss of more than 10% or more than 5% in the last month, it is recommended to start calorie supplementation. Nutritional assessment should be performed in all individuals at risk of malnutrition and a diagnosis decision should be taken for further actions, including nutritional therapy

Kronik solunum yolları hastalıklarında pulmoner rehabilitasyon (PR) hem işlevselliğin hem de hastalık belirtilerinin iyileşmesine yardımcı olur. Psikososyal etkenler programa uyumsuzluk, sağlıksız yaşam alışkanlıklarının sürdürülmesi gibi etkilerle hastalık ve PR sürecini olumsuz etkileyebilmektedir. Bu nedenle psikososyal değerlendirme ve desteğin PR programına dahil edilmesi, sağlanacak faydayı artıracaktır. PR’da psikososyal değerlendirme sürecinde ele alınması gereken konular arasında depresyon, anksiyete, bilişsel bozulma, sigara kullanımı, tedavi motivasyonu ve uyumu yer almaktadır. Anksiyete, depresyon ve sigara kullanımı için çeşitli farmakolojik müdahaleler ve/veya terapi sağlanabilir. Önerilen terapi türlerinden biri olan motivasyonel görüşme teknikleri özellikle tedavi uyumunu artırmada kullanılabilir

Pulmonary rehabilitation (PR) for chronic respiratory diseases, helps to improve both functionality and disease symptomatology. Psychosocial factors such as treatment non-adherence and maintaining unhealthy life habits can adversely affect illness and PR process. For this reason, including psychosocial assessment and support in PR program will increase the benefit provided. Among the issues to be addressed in the psychosocial assessment process for PR are depression, anxiety, cognitive impairment, smoking, treatment motivation and adherence. Various pharmacological interventions and / or therapies may be provided for anxiety, depression and smoking. Motivational interviewing techniques, one of the recommended therapies, can be used to improve treatment adherence

Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) solunum yolu semptomları ve hava yolu kısıtlaması ile kendini gösteren, genellikle zararlı parçacıklara veya gazlara önemli ölçüde maruz kalmanın yol açtığı hava yolu ve/veya alveoler anormalliklerle karakterize, yaygın, önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. 2030 yılında ölüm nedenleri arasındaki sıralamalarda hızla ilk sıralara tırmanması beklenen KOAH önemli bir halk sağlığı sorunu olmaya devam etmektedir. KOAH’ın getirdiği sosyoekonomik yük düşünüldüğünde en düşük maliyetli tedavi stratejilerinden biridir. KOAH’ta farmakolojik tedavilerin egzersiz kapasitesi ve fiziksel aktivite üzerindeki etkileri sınırlı olduğundan hastanın günlük yaşantısına devam edebilmesi sosyal hayatın içinde olması ancak pulmoner rehabilitasyon ile sağlanabilir. Pulmoner rehabilitasyon programlarının hasta temelinde kişiselleştirilmesi, önündeki bariyerlere göre yapılandırılması noktasında fizyolojik, psikolojik ve sosyal sonuçları iyileştirmek ve davranış değişikliği ile devamlılığı sağlamak için karmaşık ihtiyaçları hedef alan hastaya özel, bireyselleştirilmiş kapsamlı bir müdahale sunmak her rehabilitasyon programının temel taşı olmalıdır

Chronic obstructive pulmonary disease (COPD) is a common, preventable, and treatable disease characterized by airway and/or alveolar abnormalities that manifest itself with respiratory-tract symptoms and airway confinement, often caused by significant exposure to harmful particles or gases. COPD, which is expected to climb rapidly in the first place in the order of causes of death in 2030, remains an important public health problem. Considering the socioeconomic burden of COPD, Pulmonary rehabilitation is one of the least costly treatment strategies. Pharmacological treatments in COPD are limited to exercise capacity and effects on physical activity, so that the patient’s daily life can be sustained in social life, but only by pulmonary rehabilitation. The personalization of the pulmonary rehabilitation programmes at the patient base is at the point of being structured according to the barriers in front. Providing a patient-specific, individualized comprehensive intervention targeting complex needs to improve physiological, psychological and social outcomes and ensure continuity with behavior change should be the cornerstone of every rehabilitation programme

Bronşektazi diğer kronik havayolu hastalıklarında da olduğu gibi ataklarla seyreden ve bu yüzden ekonomik yükü yıllar içinde artan, sık rastlanılan bir hastalıktır. Bir çok sebepe bağlı ortaya çıkabilir,hastalık bronşların kalıcı anormal genişlemesi ile karakterizedir. Kronik inflamasyon ve enfeksiyonla gelişen bu kısırdöngüyü kırmada pulmoner rehabilitasyon (PR) önemli bir tedavi seçeneğidir. Hava yolu temizleme teknikleri, egzersiz eğitimi ve eğitim kişiye özel planlanır ve uygulanır. PR’ un bronşektazi atakta uygulanması ve uzun dönem etkileri ile ilgili çalışmalara ihtiyaç vardır

Bronchiectasis is a common disease with exacerbations which increases the economic burden over the years as in other chronic airway diseases. It can occur due to a lot of causes, disease is characterized by permanent abnormal expansion of the bronchi. Pulmonary rehabilitation (PR) is an important treatment option for breaking the vicious cycle of chronic inflammation and infection. Airway cleaning techniques, exercise training and education are specially planned and implemented for the individual. There is a need for studies on the implementation of PR at exacerbation of bronchiectasis and its long-term effects

İdiopatik pulmoner fibrozis (IPF) ilerleyici kötüleşen dispne, öksürük, gerileyen akciğer fonksiyonları ,azalan egzersiz kapasitesi ve azalan sağlıkla ilişkili yaşam kalitesi ile karakterize etyolojisi kesin belli olmayan kronik akciğer hastalığıdır. Solunumsal kısıtlama, gaz değişim anormallikler, difüzyon ve dolaşımsal kısıtlanma IPF deki egzersiz intoleransının temel sebepleridir. Bu kronik akciğer hastalarında ki azalmış günlük aktivite, fiziksel yetersizlik ve yaşam kalitesindeki gerilemenin temel sebebidir. Semptomatik akciğer fibrozisli bu hastalar geniş kapsamlı pulmoner rehabilitasyon için iyi adaylardır. Pulmoner rehabilitasyon sonrası fonskiyonel egzersiz kapasitelerinde, dispne algısı ve yaşam kalitelerinde düzelmeler IPF hastalarında kanıt oluşturmuştur. Uzun dönem ve çok sayıda katılımcılı çalışmaların azlığına rağmen pulmoner rehabilitasyon IPF ‘nin dahil olduğu kronik akciğer hastalarında rehberlerin kanıtları doğrultusunda tavsiye edilmektedir

Idiopathic pulmonary fibrosis (IPF) is a chronic lung condition of uncertain etiology that causes progressive shortness of breath, cough, reduced exercise tolerance and quality of life. Ventilatory limitation, gas exchange abnormalities, diffusion limitation and circulatory limitation have been reported as some of the causes of exercise intolerance in ILD. Reduced daily physical activity may lead to loss of physical fitness and reduced quality of life seen in patients with chronic lung disease. Therefore symptomatic patients with lung fibrosis may be good candidates for comprehensive pulmonary rehabilitation (PR) programs. Improvements in functional exercise capacity, dyspnoea and qualit of life are seen immediately following pulmonary rehabilitation, with benefits also evident in IPF. Altough there are a few investigation with longer-term effects and large of included participants, pulmonary rehabilitation is recommended for patients with chronic lung diseases including idiopathic pulmonary fibrosis according to international guidelines

Nöromusküler hastalıklar başlığı altında toplanan patolojiler birbirlerinden oldukça farklı seyir gösterirler. Yavaş, hızlı ve değişken progresyon özelliği gösteren üç gruba ayrılırlar. Bu hastalıklar için küratif tedavi olmamakla birlikte uygulanan pulmoner rehabilitasyon (PR) hastaların fonksiyonlarının bağımsız ve güvenli olarak devam etmesine, semptomların yönetilmesine ve en önemlisi kısa olan yaşam süresinde hayatı doyasıya yaşamalarına yardımcı olur. Solunumsal komplikasyonlar nöromusküler hastalıklarda mortalite ve morbiditeye neden olur. Erken dönemde başlanan multidisipliner bakım ve problem odaklı yaklaşım ile nöromusküler hastalarda da hastaya özel program oluşturularak hedeflerin bireyselleştirilmesi PR program etkinliğini arttıracaktır

The pathologies collected under the heading of neuromuscular diseases are quite different from each other. They are divided into three groups slow, rapid and variable progression. Although there are no curative treatments for these diseases, rehabilitation can assist people to continue to function independently and safely, manage their symptoms, and, most importantly, live a fulfilling life despite having a disease that is known to shorten lifespan. Respiratory complications are a leading cause of morbidity and mortality in neuromuscular diseases. The individualization of the goals in the patients with neuromuscular disease will be increased the effectiveness of PR program by the multidisciplinary care and problem-oriented approach which are initiated in the early period

Akciğer kanseri yeni tedavi yöntemlerine rağmen hala dünyada kanser kökenli ölümlerin birinci sebebidir. Tedavide ileri evredeki hastalarda kemoterapi ve/veya radyoterapi uygulanırken erken evrede operasyon küratif yaklaşımdır. Ancak tüm bu tedavilerin uygulanması için hastaların öncelikle yeterli performans düzeyine sahip olmaları gerekmektedir. Özellikle ameliyat öncesi ve sonrası pulmoner rehabilitasyon (PR) uygulamasının morbidite ve mortalite üzerine olumlu katkısı gösterilmiştir. Ayrıca, PR semptom kontrolünü, tedavi uyumunu, nutrisyonel ve psikolojik durumu iyileştirerek hastaların yaşam kalitesi üzerine de olumlu etkiler sağlamaktadır. Sonuç olarak akciğer kanseri tanısı sonrası her hasta en kısa zamanda PR programına alınmalıdır

Lung cancer is the first cause of cancer-related deaths in the world despite new treatments. While chemotherapy and/or radiotherapy are applied in advanced patients, the operation is curative in the early stage. However, for all these treatments, patients should have adequate performance level. Pre- and post-operative pulmonary rehabilitation has a positive effect on morbidity and mortality as well as on the quality of life of patients by improving symptom control, treatment compliance, nutritional and psychological status. As a result, every patient should be taken to the PR program as soon as possible after the diagnosis of lung cancer

Cerrahi stresli bir olay olup, invaziv cerrahiden sonraki iyileşme süresi genellikle yatak istirahati içerir. Uzun süren fiziksel inaktivite, kas kütlesi kaybı, kondüsyonsuzluk, pulmoner komplikasyonlar ve yatak yarası gelişimine neden olur, bu da yaşam kalitesinin azalmasına, morbiditenin artmasına, hastanede yatışa ve hatta ölüme neden olabilir. Pulmoner rehabilitasyon fonksiyonel kapasiteyi, arttırmayı, postoperatif komplikasyonları önlemeyi, hastanede kalış süresini kısaltmayı ve yaşam kalitesini arttırmayı amaçlamaktadır. Bu nedenle, preoperatif ve postoperatif pulmoner rehabilitasyon, hastalarda preoperatif fiziksel fonksiyon düzeylerini iyileştirir ve postoperatif sonuçlar açısından da yararlı olabilir

Surgery is a stressful event, and the recovery period after invasive surgery often involves bed rest. Long periods of physical inactivity induce loss of muscle mass, deconditioning, pulmonary complications and decubitus, which can lead to decreased quality of life, increased morbidity, longer hospitalization and even death. Similarly, a significantly shorter length of hospital stay after total hip arthroplasty was reported in patients who were more physically active before the surgery. Pulmonary rehabilitation aims to increase functional capacity, prevent postoperative complications, shorten hospitalization duration, and improve quality of life. Hence, preoperative and postoperative pulmonary rehabilitation improve preoperative levels of physical functioning in patients and also might be beneficial for postoperative outcome

Akciğer transplantasyonu, optimal medikal veya cerrahi tedaviye rağmen kliniği progresif olarak bozulan terminal dönem akciğer hastalığı olan seçilmiş olgularda önerilmektedir. Bu olguların transplantasyon öncesi ve sonrası erken dönem, taburculuk sonrası, idame dönemi dahil tüm aşamalarda multidispliner kişiye özel pulmoner rehabilitasyon (PR) endikasyonları bulunmaktadır. Akciğer transplantasyonu öncesinde azalmış olan egzersiz kapasitesi transplantasyon sonrası artsa da, PR ile daha fazla artmaktadır. Akciğer transplantasyon merkezleri PR ünite ve/veya merkezleri ile entegre çalışmalı ve transplantasyonun için değerlendirilen tüm olgular, transplantasyonun faydaları en üst düzeye çıkarılması, komplikasyonların sınırlaması için en erken dönemde PR programlarına yönlendirilmelidir

Lung transplantation (Ltx) is recommended for selected individuals with end-stage lung disease having progressive deterioration in clinical status inspite of optimal medical or surgical treatment. These patients have indication of multidisplinary individual PR in all phases including pre, post transplantation period, after discharge, follow-up periods. Although decreased exercise capacity in before Ltx period, is improved after Ltx, it is more improved after PR. Ltx centers should work together with PR unit/centers and all patients who are evaluated for Ltx, should be refered to PR programs early period for increasing the benefits of Ltx and limiting the complications

Yoğun bakım ünitelerinde (YBÜ) tedavi gören hastaların çok büyük bir kısmında mevcut hastalıklarının yanında fizyolojik, psikolojik ve kognitif negatif etkilenimler söz konusudur. Yoğun bakım yatışı sonrası bir yıllık dönemde dahi kas zayıflığı, kas kütlesi kaybı ve yorgunluğu devam etmekte ve bu hastaların yarısı mesleki aktivitelerine dönememektedir. Kanıta dayalı çalışmalarda YBÜ’de pulmoner rehabilitasyonun ventilatör kaynaklı pnömoni riskini, postoperatif pulmoner komplikasyon riskini, mekanik ventilasyon (MV) gün sayısını ve weaning süresini azalttığı, pulmoner fonksiyonları geliştirdiği ve solunum kas kuvvetini geliştirdiği ortaya konmuştur. Her hasta grubunda olduğu gibi yoğun bakım hastalarında da Pulmoner Rehabilitasyon multidisipliner bir yapı gerektirir. Hastaların kompleks ve labil klinik durumları dolayısıyla uygulanan programın da dinamik bir yapıya sahip olması esastır. Hastalar her yönüyle değerlendirilmeli, klinik stabiliteleri iyi analiz edilmeli, rehabilitasyon hedefleri belirlenerek optimal tedavi verilmelidir. Bu bölümde yoğun bakım hastalarında pulmoner rehabilitasyon ekibi bakış açısıyla hasta seçimi, değerlendirmesi, destek tedaviler ve fizyoterapi uygulamalarına yer verilmiştir

In the majority of patients treated in intensive care units (ICU), physiological, psychological and cognitive negative effects are present in addition to their existing diseases. Muscle weakness, muscle mass loss and fatigue persist even after 1 year from the intensive care unit and half of these patients cannot return to their professional activities. Evidence-based studies have shown that pulmonary rehabilitation reduces the risk of ventilator-associated pneumonia, the risk of postoperative pulmonary complications, the number of days of mechanical ventilation (MV) and weaning times, as well as improving pulmonary function and respiratory muscle strength in ICUs. Pulmonary rehabilitation requires a multidisciplinary structure in intensive care patients as in every patient group. Due to the complex and changing clinical status of the patients, the program should have a dynamic structure. Patients should be evaluated in all aspects, their clinical conditions should be analyzed well, rehabilitation goals should be determined and optimal treatment should be given. In this section, patient selection, evaluation, supportive treatments and physiotherapy exercise in the intensive care unit are presented in the perspective of pulmonary rehabilitation team

Pulmoner rehabilitasyon (PR) kronik solunum problemi olan hastaların semptom, egzersiz kapasitesi ve yaşam kalitesinde önemli iyileşmeler sağlayan etkinliği kanıtlanmış bir uygulamadır. Ayaktan PR programlarına katılamayan hastalar için alternatif olabilen evde PR programları hastalara uygun program belirlendiği takdirde ayaktan takipli uygulamalar kadar etkin ve güvenlidir. Evde PR programları direkt gözetimli ve uzaktan gözetimli olarak uygulanabilir. Son yıllarda uzaktan gözetimli bir uygulama olarak Tele-Pulmoner Rehabilitasyon gündeme gelmiştir. Evde tüm PR bileşenlerinin uygulanabileceği, klinik sonuçları ve maliyet etkin olduğu kanıtlanmış yeni PR modellerine ihtiyaç duyulmaktadır

Pulmonary rehabilitation (PR) is proven practice with significant improvements in symptoms, exercise capacity, quality of life in patients with chronic respiratory problems. Home-based PR programs can be an alternative for patients who cannot participate in outpatient programs, are as effective, safe as outpatient programs if appropriate programs are structured. Home-based PR programs can be directly and remotely supervised. In recent years, Tele-PR has become a remotely supervised practice. A new PR models is needed, proven to be cost-effective with effective clinical outcomes, which of all PR components can be applied at home

Kronik solunumsal hastalığı bulunan hastalarda nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma gibi semptomlara bağlı yaşam kalitesinde bozulma meydana gelmektedir. Hastalığa bağlı bu semptomların kontrol altına alınması önem taşımaktadır. Palyatif bakım; hastaların ve ailelerin ciddi hastalıklarda karşılaştıkları sorunları önlemeyi, rahatlatmayı ve yaşam kalitesini arttırmayı amaçlayan disiplinlerarası yaklaşımların bütünüdür. Pulmoner rehabilitasyon ise egzersiz ve hastalık eğitimini içeren, hastayı çok yönlü olarak ele alan, uzun dönem sürdürülebilir sağlıklı yaşam değişikliği hedefleyen, interdispliner yaklaşımların bütünüdür. Benzer amaçları hedefleyen palyatif bakım ve pulmoner rehabilitasyonun son dönem hastalığı olan palyatif bakım hastalarında kombine edilmesi bu hastaların semptomlarının kontrol altına alınmasında etkili olacaktır

Chronic respiratory diseases diminish quality of life due to symptoms like dyspnea, cough and sputum. Keeping these symptoms under control is an important aspect of the treatment of any respiratory disease. Palliative care is the collective approach of interdisciplinary methods, which aims alleviation of the symptoms, supporting the quality of life preventing the occurance of problems of the patients and their families. Pulmonary rehabilitation is an interdisciplinary sum of applications consists of excercise and patient education which covers a wide range of issues and aims to manage sustainable long-term lifestyle changes. Combining pulmonary rehabilitation and palliative care which aim similar goals will prove beneficial for symptom control in these patients